Uluslararası Aile Enstitüsü

İslam Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Birliği Kadın, Aile ve Gençlik Komisyonu ‘Aile’ Çalışmaları

Kadın, Aile ve Gençlik Komisyonu kuruluş tarihinden itibaren üye STK temsilcileri ile gerçekleştirdiği toplantı ve çalışmaların sonucunda;

7-8 Mayıs 2011 tarihinde Endonezya Bandung’da 15 ülkeden 150 STK temsilcisi, ilim adamı, akademisyen ve bürokratın katılımı ile “İslam Dünyasında Aile Sorunları: Genel Bakış” konulu I. İslam Dünyası Uluslararası Aile Konferansı gerçekleştirildi.

21 Ocak 2012 de “Aileye Bakış” konulu I. Aile Çalıştayı İstanbul’da düzenlendi. Uzman sosyolog, psikolog, eğitimci, ilahiyatçı, hukukçu, sağlıkçı, akademisyen ve Sivil Toplum temsilcilerinden oluşan yaklaşık yüz kişinin katılımıyla gerçekleştirilen çalıştayda şu başlıklar müzakere edildi:

Aile konusunda yapılan çalışmaların koordinasyonu ve uluslararası alana taşınması
Ailede erkeğin rolü
Ailede şiddet
Töre cinayetleri

26 Mayıs 2012’de “Beni Kaybetmeden Biz Olmak”, “Haklar ve Sorumluluklar”, “Sınırların Bilinmesi” ve “Ailede Sorun Çözme Sanatı” başlıklarının müzakere edildiği 2.Aile Çalıştayı gerçekleştirildi

16 Mart 2013 tarihinde “Çekirdek Aile Ne Kadar Çekirdek?” üst başlığında gerçekleştirilen 3. Aile Çalıştayında şu başlıklar müzakere edildi:

Modernleşme ve küreselleşme sürecinde çekirdek aile özelinde “olan” ve “olması gereken”
Çekirdek aile özelinde kadın ve erkek: ben-biz dengesi, evlilik, boşanma
Çekirdek ailenin diğer kurucu özneleri: çocuk, genç ve yaşlılar
Çok önemli sonuç ve değerlendirmelerin çıktığı çalıştaylar devam ederken biryandan da II. Aile Konferansı hazırlık çalışmalarına hızla devam edildi.
17 Mayıs 2014 tarihinde II. Aile Konferansı içeriğinin oluşturulması ve geliştirilmesi için 10 ülkeden 35 kişilik katılımla iki günlük “Uluslararası Aile Çalıştayı” İstanbul’da gerçekleştirildi.

24-25 Ocak 2015 tarihinde TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı işbirliği ile otuz ülkeden beş yüz STK temsilcisi, akademisyen ve bürokratın katılımıyla “Değişen Dünyada Bireyler Arası Etkileşim Ağı Olarak Aile/Şefkat, Hürmet, Nezaket, Paylaşım” üst başlığı ile II. Uluslararası aile konferansı gerçekleştirildi.

20 Şubat 2015 tarihinde (konferansın hemen ardından) 2.Uluslararası Aile Konferansı’nın değerlendirilmesi amacı ile bir toplantı yapıldı. Toplantıya Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yetkilileri, akademisyen ve STK temsilcilerinden oluşan 71 kişi katıldı. Toplantıda alınan kararlardan en önemlileri:

İDSB çatısı altında bir enstitü kurulması,
Güçleri birleştirme, tecrübelerden faydalanma ve tekrarları önleme maksadı ile STK envanter çalışması yapılmasıdır.
20.05.2015 tarihinde gerçekleştirilen uluslararası aile enstitüsü hazırlık toplantısında;
Kurulacak oluşumun adının Uluslararası Aile Enstitü olarak belirlenmesi,
Doldurulan formlar ışığında örgütsel yapının şekillenmesi,
Enstitü’nün ‘akademik hedefli bir STK’ olarak başlaması,
İslam İşbirliği Teşkilatı, Uluslararası Âlimler Birliği gibi uluslararası önemli birliklerle aile alanında işbirliği sağlanması,
Aile Enstitüsü’nün yol haritasını belirleyecek olan Yüksek İstişare Heyeti’nin tüm İslam Dünyasını temsil edecek şekilde belirlenerek oluşturulması vb. konular görüşüldü.
Sonraki süreçte proje taslak metni ile bütçe hazırlanması ve STK Aile Envanteri çıkarılması çalışmalarına başlandı. Bu arada;
01.08.2015 tarihinde Proje Tanıtımı ve Türkiye İstişare Toplantısı yapıldı.
13.10.2015 tarihinde proje taslağı T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile işbirliğinde gerçekleştirilmek üzere Bakanlığa sunuldu.
17.10.2015 tarihinde UAE Uluslararası Yüksek İstişare Heyeti Toplantısı gerçekleştirildi.
Yirmiye aşkın ülkeden bürokrat, akademisyen ve STK temsilcilerinden oluşan elli katılımcı Aile Enstitüsü’nün yol haritasını çıkarmak üzere görüş ve tavsiyelerini bildirdi.
Enstitü merkezinin İstanbul/Türkiye olması, ancak farklı bölge ve ülkelerde temsilciliklerinin olması hedeflenmektedir.

Uluslararası Aile Enstitüsü Projesi

Projenin Amacı:

Projenin amacı, İslam dünyasında aile kurumunda meydana gelen problemlerin üstesinden gelinmesinde iyi uygulama örneklerinin yayılmasını temin etmek;

Farklı toplumların sağlıklı aile yapısı için ortak stratejiler belirlemek;

Aile merkezli toplumsal sorunlar karşısında sürdürülebilir çözümler geliştirmek amaçları doğrultusunda bu sahada çalışan akademisyenler, karar alıcılar ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getirecek ortak bir platform olarak Uluslararası Aile Enstitüsü’nü kurmaktır.

Projenin Gerekçesi:

Modern toplumların evrensel olgu olarak yüzleştikleri değişim alanlarından biri de aile kurumundaki dönüşümdür. Söz konusu değişim çerçevesinde geleneksel toplum yapısı içerisindeki aile kurumunun özelliklerini sürdürmek mümkün olmamakla birlikte, değişim sonucu karşılaşılan yeni toplumsal düzen karşısında aile kurumunun yenilenmesi, çeşitli toplumsal sorunlara neden olmaktır.

Son yüz yıl içerisinde önemli toplumsal değişimleri kısa aralıklarla yaşayan İslam Dünyası da aile kurumunun değişimi ve beraberinde gelen sorunlarla yüzleşen toplumların başında gelmektedir.

Bu nedenle, İslam toplumlarının ortak değerler etrafında aile kurumlarının sorunlarını tartışacakları bir ortak akıl platformuna büyük ihtiyaç duyulmaktadır.

İslam toplumlarının farklı özelliklerini de gözeterek aile kurumunda toplumsal planda meydana gelen sorunlar karşısında ortak çözüm stratejileri geliştirmek ve üretilen iyi uygulama örneklerinin İslam toplumlarına yayılmalarını sağlamak amacıyla Uluslararası Aile Enstitüsü’nün kurulması, İslam toplumlarının aile merkezli olarak yaşadığı sorunların İslami değerlerin ışığında çözülmesi bakımından önemli bir katkı olacaktır.

Günümüzde yönetişim mekanizmaları çeşitli toplumsal, siyasal, ekonomik alanlarda verimli politikaların geliştirilmesi ve kamu politikalarının oluşumunda şeffaflığın temini bakımından büyük önem arz etmektedir.

Bu amaçla, Uluslararası Aile Enstitüsü’nün kurumsal yapısı içerisinde var olacağı gibi kamu politikalarının oluşumunda karar verici konumda olan aktörlerin, aile üzerine akademik düzeyde çalışan bilim adamlarının ve sivil toplum kuruluşlarının etkileşimiyle üretilecek ortak stratejilerin sürdürülebilirliği ve yaygınlaştırılması, İslam toplumlarının aile merkezli olarak yaşadığı toplumsal sorunlar karşısında etkili çözüm önerileri geliştirmek bakımından değerli olacaktır.

Bu Proje İle:

Aile konusunda çalışmalar yapan STK’lar arasında, dinamik ve etkin bir koordinasyon ve işbirliği sağlanacaktır. Böylece;

Tekrar eden proje ve araştırmalara harcanan emek ve zaman kaybı önlenecek;
Tecrübe paylaşımı ekseninde faaliyetlerin katma değeri arttırılacak;
Amaca uygun etkili sonuçlara ulaşılacak;
Elde edilen veriler ve proje sonuçları çok geniş bir alanda paylaşılacak;
Uluslararası platformlarda sonuca müessir güç birliği sağlanacaktır.

Aile konusundaki İslami değerler tanıtılmış ve tüm dünyaya Müslüman aile yapısının olumlu özellikleri gösterilmiş olacaktır.

Batı dünyasının bizlere dayatmaya çalıştığı aile modelinin birçok olumsuzluğu bünyesinde barındırdığı ve aile içi huzursuzlukların ve boşanmaların çok yüksek rakamlarda olduğu bilinen bir gerçektir.

Batı kaynaklı veya Batı uzantılı çalışmalar, Müslüman toplumlarda her zaman sorunlar üzerine odaklanmaktadır. Böylece İslamiyet hakkında farklı bir algı oluşturulurken, Müslümanların özgüveni tahrip edilmektedir.

Bu eksende, aslında batı dünyasının da ihtiyaç duyduğu değerler ve Müslüman ailelerin olumlu özellikleri güçlü bir şekilde sergilenerek tanıtılacak ve Müslümanların özgüveni ve İslamiyet algısı da olumlu şekilde etkilenecektir.

Projenin Hedefleri

Kısa vadeli hedefler:

Aile kurumunun anlamını ve önemini, değerlerimiz doğrultusunda yeniden ortaya koymak, bu alanda farklı İslam toplumlarının hassasiyetlerini gözeterek farkındalık çalışmaları yürütmek, aile ile ilgili kavramlara netlik kazandırmak,

Öncelikle İDSBçatısı altında toplanmış sivil toplum kuruluşlarının arasında, ardından diğer ilgili kuruluşlar arasında sürdürülebilir işbirlikleri için gerekli iletişim zeminini oluşturmak, ortak aile çalışmaları planlamak ve karara bağlamak,

İslam İşbirliği Teşkilatı, Uluslararası Âlimler Birliği gibi uluslararası önemli birliklerle aile alanında işbirliği sağlamak,

Tüm Dünyada aileye yönelik olan çalışan kurum, kuruluş, uzman ve akademisyenlerin envanterini oluşturmak ve aralarında işbirliği ve koordinasyon sağlamak,

Bilimsel alt yapı ile sivil toplum tecrübelerini birleştirip yön verici çalışmalar yapmak, aile ve bireylerini içine alan projelere öncülük etmek,

Tespit edilen sorun ve çözüm önerilerini kamuoyu ile paylaşarak çözüme doğru müştereken harekete geçirmek ve yapılacak çalışmaları geliştirmek,

Aile yapılarının güçlendirilmesine yönelik strateji geliştirmek,

Medya çalışma grubu, aile okulu çalışma grubu ve internet üzerinden aile içi iletişim konusunda farkındalık eğitimi yapacak çalışma gruplarına öncülük etmek.

Uzun vadeli hedefler:

Temel insani hak ve hürriyetler çerçevesinde, insan temelli bir yaklaşımla aile ve toplumun güçlendirilmesine katkıda bulunmak,
Bölgesel aile sorunları hakkında uluslararası platformda kamuoyu bilincinin ve sosyal sorumluluk anlayışının oluşturulmasını sağlamak,
Aileye İlişkin İslami Kavramlar Belgesi’ni tüm detaylarıyla, yanlış uygulamalara dikkat çekerek oluşturmak,
İslam Aile Hukuku Sözleşmesi taslağını oluşturarak İslam Dünyasında tartışmaya açmak.
Aile kurumu hakkında uluslararası konferanslar, seminer ve çalıştaylar düzenlemek,
Enstitü çalışmaları neticesinde ortaya çıkan sonuçları devlet kurumları ve ilgili mercilerle paylaşmak, devlet politikalarına etki etmek, lobicilik yapmak,
Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşların, aileye yönelik çalışmalarına katkı sunacak, kabul edilebilir politikalar, uluslararası sözleşmeler geliştirmek ve uygulanabilir olmasını sağlamak,
Kur’an ve sünnete dayalı aile modeline imkân sağlayan sosyal politikaların hayata geçirilmesine yönelik çalışmalar yapmak
Aile ve bireylerinin eğitim ve kalkınmasına yönelik STK’lar ve hükümetlerin ortak projeler gerçekleştirmesini temin etmek,
İslam ülkelerinin, ailenin korunması ve güçlendirilmesine yönelik sosyo-ekonomik politikalar geliştirmelerini sağlamak,
Şehir planlamaları yapılırken, fiziksel ve sosyal çevrenin, aile hayatına elverişli şekilde oluşturulması hususunda resmi ve sivil kurumların ortak çalışmalar yapmasını temin etmek,
İslam Dünyasında ailelerin yaşadığı; dünyevileşmeye paralel olarak değerlerin kaybolması, fakirlik, işsizlik, okuryazarlık oranının düşüklüğü, cinsiyetler arası adaletsizlik, aile içi şiddet, savaşlar ve iç çatışmaların artması sonucunda oluşan şiddet sarmalında temel hak ve hürriyetlerin ihlal edilmesi gibi ağır sorunların çözümüne yönelik katkı sunmak.

Hedef Kitle:

İDSB üyeleri ve aile odaklı hizmet üreten Sivil Toplum Kuruluşları
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve İslam dünyasındaki ilgili bakanlıklar
Akademisyenler, yazarlar ve çalışma alanımızla ilgili hizmet üreten uzmanlar
Türkiye ve dünya kamuoyu

Faaliyet ve Çıktılar:

Proje şu konulara hizmet edecektir:

Konferans, süreli yayın, araştırma, eğitim faaliyetleri yapmak
Aile Kitaplığı ve dokümantasyon merkezi oluşturmak
Aileye ilişkin makalelerin, bibliyografik bilgilerin, e-kitapların, raporların ve görsel materyallerin listelerinin derleneceği, günlük aile haberlerinin yayınlanacağı çok dilli bir internet sitesi oluşturulmak
Ülkemizde ve tüm dünyada aile merkezli çalışma yapan STK’ların ve kurumların envanterini çıkarmak, bu kuruluşların iletişim bilgileri, kurumsal yapıları, faaliyet alanları, raporları ve projelerini diğer katılımcılara tanıtarak, iletişim, iş birliği, istişare, ortak çalışma alanı oluşturmak,
Bilimsel sonuçlarla proje ve politikalar üretmek, karar mekanizmalarına tavsiyede bulunmak
Örf ve inanç değerlerinin farklı olduğu coğrafi bölgelerde hükümetin politikalar üretebilmesine katkı sağlayacak kalitede aileyi olumlu ya da olumsuz etkileyen dini-örfi, sosyal, psikolojik faktörlerle ilgili alan araştırmaları yapmak ve buradan kamuoyunda gündem oluşturarak sorunların çözümünde etkili tavır takınmak,
Araştırmacılara teşvik bursları vermek
Konferans ve panellerle halka ulaşmak
Dört aylık periyotlarla akademik bir dergi çıkartmak
Katılımcılar arasında ülke ve bölge toplantıları düzenlemek,
Başta eğitim, yoksulluk, şiddet olmak üzere, sağlık, hukuk, ahlaki ve insani değerler, kültür, sanat, spor, çevre, medya, afet, savunuculuk vb. konularda aile ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde çalışma yapan resmi/özel kurumlar, STK’lar, uzmanlar ve akademisyenlerle işbirliği yaparak Uluslararası Aile Enstitüsünün alt çalışma gruplarını ve komisyonlarını oluşturmak,
Aileyle ilgili yıkıcı faaliyetleri ve yayınları, medyayı izleyerek, engellemeye çalışmak olumlu faaliyetleri desteklemek ve ödüllendirmek, aile ile ilgili savunuculuk yapmak,
Sosyo kültürel etkinlikler düzenlemek (eğitim programları, konferans, panel, sergi, gezi, sempozyum vb.),

Ulusal ve uluslararası düzeyde;

Enstitünün “Ortak Görüş” belgelerini temsilciler ve iletişim kanalları aracılığıyla sunmak,
Aile ile ilgili uluslararası etkinlikler düzenlemek, düzenlenen etkinliklere katılmak,
Bilgi ve belge arşivi oluşturmak, çalışmalarını; bülten, yıllık katalog, internet vb. aracılığı ile ilgililere duyurmak.
Uluslararası şemsiye kuruluş ve örgütlerde (BM, AB vb. gibi) savunuculuk ve lobicilik faaliyeti yapmak.